Biến chứng viêm mũi dị ứng chớ nên xem thường

Viêm mũi dị ứng là một loại viêm mũi xảy ra phổ biến ở con người. Tùy theo cơ địa của từng người và nguyên nhân gây ra mà mức độ gây dị ứng sẽ khác nhau. Trong đó, thường thấy nhất là dị ứng với thời tiết, môi trường ô nhiễm, khói bụi… Nếu lỡ hít phải sẽ gây kích ứng trong mũi, mức độ nhẹ thì chỉ phản ứng tại mũi, nếu nặng thì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. 

Viêm mũi dị ứng là gì?

Viêm mũi dị ứng là tình trạng lớp niêm mạc bên trong mũi bị viêm do hít phải các chất gây dị ứng. Đây là một loại phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại các tác nhân gây dị ứng. Các chuyên gia chia viêm mũi dị ứng làm 2 loại gồm viêm mũi dị ứng theo mùa và viêm mũi dị ứng quanh năm.

Thường thì người mắc bệnh viêm mũi dị ứng thường có thể sống trong một thời gian dài mà cơ thể không gây ra bất kỳ biểu hiện nào của bệnh. Tuy nhiên, đến một thời điểm nhất định, xuất hiện các yếu tố thuận lợi như người bệnh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng (lông chó mèo, phấn hoa, khói bụi, thời tiết giao mùa…), mệt mỏi, stress, căng thẳng kéo dài, phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, rối loạn kinh nguyệt…  sẽ làm phát bệnh.

Bệnh viêm mũi dị ứng có thể xảy ra với bất kỳ đối tượng nào, nhưng chủ yếu thường gặp nhất là ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh hoặc những người thường xuyên làm việc tiếp xúc với môi trường độc hại… vì những đối tượng này có sức đề kháng yếu ớt, hàng rào bảo vệ của cơ thể không đủ mạnh để chống lại các tác nhân gây bệnh.

Biến chứng của bệnh viêm mũi dị ứng

Mắc bệnh viêm mũi dị ứng ở giai đoạn đầu sẽ gây ra một số triệu chứng thông thường như ngứa mũi, nghẹt mũi, chảy nhiều nước mũi, hắt hơi liên tục, khó thở do dịch nhầy ứ đọng nhiều trong mũi. Kèm theo đó là gây rối loạn giấc ngủ, giảm khả năng ghi nhớ, mất tập trung, nếu bệnh chuyển biến thành mãn tính sẽ gây ra ù tai, đau đầu do nghẹt mũi thường xuyên.

Ở giai đoạn ban đầu, nước mũi chảy ra sẽ có màu trong suốt và lỏng nhưng sau đó sẽ chuyển dịch nhầy có màu vàng hoặc xanh chứng tỏ tình trạng viêm nhiễm đang diễn ra và báo động ngày càng nặng hơn. Thậm chí, trong vài trường hợp người bệnh còn bị ngứa đỏ mũi, thỉnh thoảng cơn ngứa còn lan sang cả họng, mắt… khiến người bệnh nhầm lẫn với bệnh viêm giác mạc.

Thực tế cho thấy đây chỉ mới là những triệu chứng ban đầu của bệnh, có thể điều trị dứt điểm. Các chuyên gia cho rằng bệnh viêm mũi dị ứng mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng của con người nhưng nó lại ảnh hưởng khá nhiều đến sinh hoạt, chất lượng cuộc sống hằng ngày của con người. Bên cạnh đó, nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm là các bệnh lý khó trị khác như hen suyễn, polyp mũi, viêm xoang, viêm thanh quản, nhiễm trùng…

Viêm xoang

Viêm xoang là một trong những biến chứng phổ biến nhất của bệnh viêm mũi dị ứng và hầu như ai mắc phải căn bệnh này cũng gặp nếu không trị bệnh đúng cách dứt điểm. Viêm mũi dị ứng gây ra biến chứng xoang là do các chất nhầy bên trong mũi tích tụ quá nhiều trong các khe hốc xoang, gây tắc nghẽn xoang mũi, chặn đường thở và vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho các ổ vi khuẩn phát triển nhanh chóng hơn.

Lúc này, các triệu chứng bệnh diễn biến phức tạp hơn gồm:

• Đau nhức mũi âm ỉ, có lúc dữ dội ở khu vực mũi hoặc bị đau nhức nửa mặt. Đặc biệt, cảm giác đau nhói thường xuất hiện trong khi ăn vì lúc này cơ mặt, răng, hàm và xoang phải hoạt động.
• Nghẹt mũi và chảy nước mũi ngày càng nhiều hơn do các ổ viêm hoạt động mạnh mẽ. Lúc này, dịch nhầy sẽ chuyển sang màu vàng hoặc màu xanh kèm theo các cơn đau nhức mũi, khô rát do tắc nghẽn mũi.
• Người bệnh sốt cao trên 38 độ C.
• Trong trường hợp bệnh chuyển biến nặng có thể khiến người bệnh mất đi vị giác và suy giảm khứu giác, khó nhận biết được mùi vị.

Lúc này, để cải thiện các triệu chứng bệnh và điều trị dứt điểm bệnh viêm xoang, biến chứng của bệnh viêm mũi dị ứng thì người bệnh nên nhanh chóng thăm khám tại bệnh viện để được chẩn đoán và tư vấn cách điều trị phù hợp với tình trạng bệnh. Chẳng hạn như:

• Dựa vào các triệu chứng bệnh và mức độ bệnh nặng hay nhẹ mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc trị viêm mũi dị ứng, viêm xoang phù hợp để diệt sạch các ổ khuẩn, ngăn chặn sự lây lan và phát triển của chúng.
• Ưu tiên sử dụng thuốc xịt mũi chứa Steroid để làm giảm tức thì các triệu chứng khó chịu của bệnh.
• Ngoài ra, thực hiện thủ thuật chọc hút hoặc phẫu thuật cũng sẽ được cân nhắc nếu bện không có dấu hiệu tiến triển tích cực sau một thời gian điều trị. Một số trường hợp được chỉ định phẫu thuật do biến chứng viêm xoang của bệnh viêm mũi dị ứng như có dị vật trong xoang, xuất hiện khối u lành hoặc ác, thoái hóa dạng polyp…

Polyp mũi

Polyp mũi cũng là một trong những biến chứng phổ biến của bệnh viêm mũi dị ứng hoặc bệnh viêm xoang mãn tính. Thực chất polyp mũi không phải là bệnh mà đúng hơn nó là hậu quả của các phản ứng viêm trong cơ thể. Polyp được hình thành từ lớp niêm mạc của mũi hoặc từ các xoang.

Nguyên nhân khởi phát cho tình trạng này cho đến nay các chuyên gia vẫn chưa xác định rõ. Hầu hết tất cả mọi đối tượng đều có thể gặp phải tình trạng polyp mũi, nhiều nhất là ở người bệnh trên 40 và trẻ em mắc các bệnh lý như viêm xoang mãn, xơ nang phổi, hen phế quản…

Polyp thường phát triển thành chùm, mềm và đặc giống như thạch, có ánh ngọc trai. Những khối polyp nhỏ thường không đáng lo ngại vì không gây ra vấn đề gì quá nghiêm trọng, tuy nhiên chúng phát triển ngày càng lớn có thể sẽ làm tắc nghẽn đường thở, gây khó thở, người bệnh phải thở bằng miệng và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác.

Một số các dấu hiệu điển hình của biến chứng polyp mũi của bệnh viêm mũi dị ứng như chảy nước mũi liên tục, sổ mũi, khứu giác thay đổi, khiến người bệnh đau đầu âm ỉ nhiều giờ liền, ngủ ngáy và nếu nặng có thể gây biến dạng khuôn mặt.

Để điều trị polyp xoang mũi và điều trị đồng thời cả bệnh viêm mũi dị ứng, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc cho người bệnh dựa trên triệu chứng và mức độ của bệnh. Thường thì sẽ sử dụng thuốc xịt, thuốc nhỏ mũi hoặc các loại thuốc uống có chứa thành phần Steroid để làm nhỏ các khối polyp, cải thiện triệu chứng viêm mũi.

Bên cạnh đó, nếu bệnh diễn tiến ngày càng nghiêm trọng và không có dấu hiệu được cải thiện tích cực thì sẽ được cân nhắc thực hiện phẫu thuật loại bỏ khối polyp để tránh các biến chứng nguy hiểm hơn. Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà người bệnh sẽ được cắt polyp thủ công hoặc phẫu thuật xoang nội soi.

Nhiễm trùng tai

Nhiều người nghĩ rằng nhiễm trùng tai không hề liên quan đến viêm mũi dị ứng vì đây là 2 cơ quan hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên thực tế thì lại không hề như vậy, tai – mũi – họng là 3 cơ quan có sự liên hệ mật thiết với nhau, chúng được nối liền và hỗ trợ hoạt động của nhau. Vì vậy, khi bị viêm mũi dị ứng các ổ viêm chứa vi khuẩn, virus hoàn toàn có thể lây lan sang 2 cơ quan còn lại để gây bệnh.

Đây chính là lý do tại sao khi bị viêm mũi dị ứng người bệnh lại rất hay mắc bệnh viêm họng hoặc nhiễm trùng tai kèm theo. Đối với nhiễm trùng tai thì khi chất nhầy tiết ra quá nhiều và không thoát được ra ngoài sẽ dẫn đến tích tụ bên trong ống tai và gây ra tình trạng nhiễm trùng.

Khi bị nhiễm trùng tai, người bệnh sẽ phải đối mặt với các triệu chứng như đau nhức tai âm ỉ, ngứa tai và xung quanh vùng tai bị kích thích, suy giảm thính lực, sốt cao, cơ thể suy kiệt, mệt mỏi và thiếu năng lượng, thậm chí nguy hiểm hơn có thể khiến dịch chảy ra khỏi tai…

Để điều trị biến chứng này, người bệnh sẽ phải sử dụng các loại thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc kháng nấm, thuốc giảm đau (paracetamol, ibuprofen…) và một số loại thuốc nhỏ tai… Lưu ý, không sử dụng thuốc Aspirin cho trẻ dưới 16 tuổi vì có thể gây ra tác dụng phụ.

Ngoài ra, bệnh viêm mũi dị ứng kéo dài, không được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách còn gây ra các biến chứng nguy hiểm khác như viêm họng, viêm thanh quản, viêm phế quản, mất ngủ, rối loạn giấc ngủ, xước giác mạc, ảnh hưởng đến thị giác…

Cách phòng ngừa các biến chứng viêm mũi dị ứng hiệu quả và an toàn

Để ngăn ngừa bệnh viêm mũi dị ứng biến chứng sang các bệnh lý nguy hiểm khác thì tốt nhất người bệnh cần chủ động thăm khám tại bệnh viện để được chẩn đoán và đưa ra cách điều trị đúng hướng.

Sử dụng thuốc Tây

Một số loại thuốc Tây thường được chỉ định sử dụng để điều trị viêm mũi dị ứng và phòng ngừa biến chứng phổ biến như:

• Nhóm thuốc kháng Histamine: Có thể kế đến một số loại thuốc như Acrivastin, Clevocetirizine, Loratadine, Promethazine… có khả năng làm giảm tình trạng ngứa mũi, giảm viêm, bớt sổ mũi.
• Nhóm thuốc trị nghẹt mũi: như Penylpropanolamine, Pseudoephedrin… Sử dụng thuốc này có tác dụng cải thiện triệu chứng nghẹt mũi nhanh chóng.
• Nhóm thuốc Corticoid: Thuốc được chia ra làm 2 dạng gồm dạng xịt và dạng uống. Trong đó, thuốc xịt trị viêm mũi dị ứng được ưu tiên sử dụng phổ biến hơn vì hiệu quả nhanh chóng, ít tác dụng phụ và dễ sử dụng.
• Nhóm thuốc kháng sinh: Penicillin hay kháng sinh chứa sulfur như Sulfamethoxazole, Trimethoprim là những loại thuốc đặc trị viêm mũi dị ứng được sử dụng khá phổ biến cũng như có tác dụng ngăn ngừa biến chứng của bệnh.
• Thuốc co mạch: Đây là loại thuốc được sử dụng kèm theo với thuốc kháng Histamine. Thuốc có khả năng cải thiện nhanh chóng các triệu chứng sưng viêm, đau nhức bên trong mũi. Tuy nhiên cần cân nhắc và sử dụng đúng liều lượng nếu không muốn gây ra tác dụng phụ ngoài ý muốn.

Áp dụng các mẹo phòng ngừa tại nhà

Việc phòng ngừa biến chứng của bệnh viêm mũi dị ứng có hiệu quả hay không phụ thuộc chủ yếu vào việc điều trị bệnh có đúng cách hay không. Đối với trường hợp mắc bệnh nặng thì mới phải sử dụng đến thuốc điều trị, còn trường hợp bệnh nhẹ thì có thể tự điều trị tại nhà bằng các mẹo hết sức đơn giản sau đây

• Vệ sinh bằng nước muối sinh lý: Nước muối được sử dụng là loại nước muối NaCl 0.9% rất an toàn bởi nó được sản xuất tương ứng với nồng độ dịch trong cơ thể. Sử dụng dung dịch này để vệ sinh mũi, rửa mũi, súc miệng mỗi ngày sẽ giúp diệt sạch các ổ khuẩn, loại bỏ tác nhân gây viêm mũi và đồng thời khai thông đường thở, thông thoáng khoang miệng.
• Sử dụng gừng: Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng trong gừng có chứa nhiều hoạt chất Gingerrol quý có khả năng diệt khuẩn, kháng viêm hiệu quả. Sử dụng gừng để chữa viêm mũi dị ứng hay bất kỳ bệnh lý đường hô hấp nào cũng đều rất hiệu quả. Người bệnh có thể nhai gừng trực tiếp hoặc nấu thành trà gừng uống mỗi ngày để cải thiện tình trạng bệnh và hỗ trợ ngăn ngừa biến chứng hiệu quả.
• Tỏi: Trong tỏi có chứa hàm lượng lớn các hoạt chất acillin, alucogen và fitonxit có khả năng giảm viêm, chống sưng và diệt khuẩn mạnh. Vì vậy, sử dụng tỏi là cách hiệu quả, an toàn và đơn giản để cải thiện các bệnh viêm nhiễm cũng như ngăn ngừa biến chứng cực kỳ hiệu quả. Người bệnh có thể chế biến tỏi trong các món ăn và sử dụng hoặc dùng nước cốt tỏi trộn với mật ong để nhỏ mũi cũng khá hiệu quả.

Bên cạnh các mẹo vừa kể trên thì người bệnh cũng cần chú ý kết hợp với một lối sống lành mạnh khoa học, ăn uống đủ chất và tăng cường tập luyện thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng. Nếu mắc bệnh viêm mũi dị ứng do các tác nhân dị ứng thì tốt nhất nên tránh xa những yếu tố nguy cơ này. Kèm theo đó là giữ gìn vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, sử dụng máy tạo độ ẩm, máy lọc không khí… để loại bỏ vi khuẩn đang tiềm ẩn trong không khí.

Để phòng ngừa biến chứng của bệnh viêm mũi dị ứng có rất nhiều cách khác nhau, ngoài những cách vừa kể trên thì sử dụng các bài thuốc Đông y hay thuốc Nam cũng là cách hay được nhiều người áp dụng. Tuy nhiên, để đảm bảo việc thực hiện đạt được hiệu quả như mong muốn, tốt nhất người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở y tế trước khi quyết định chọn lựa phương pháp điều trị và phòng ngừa phù hợp, tránh những biến chứng nguy hiểm gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe.