Phân biệt viêm mũi dị ứng và viêm xoang tránh nhầm lẫn

Viêm mũi dị ứng và viêm xoang là 2 căn bệnh có triệu chứng khá tương đồng nên việc nhầm lẫn giữa 2 bệnh trong giai đoạn đầu là điều thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, để việc điều trị và phòng bệnh hiệu quả, chính xác ngay từ đầu, tốt nhất người bệnh vẫn phải phân biệt viêm mũi dị ứng và viêm xoang rõ ràng.

Bệnh viêm mũi dị ứng là gì?

Viêm mũi dị ứng là một trong những dạng dị ứng xảy ra khi hệ hô hấp bị kích thích bởi các tác nhân gây bệnh. Theo các chuyên gia, bản chất của viêm mũi dị ứng chính là sự phản xạ của cơ thể, nói chính xác hơn là là của khoang mũi đối với những tác nhân kích thích khởi phát bệnh từ môi trường như bụi bẩn, thời tiết, ẩm mốc, những mùi hương lạ, phấn hoa, lông động vật… Đây đều là những tác nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm mũi dị ứng.

Bệnh có thể tiến triển sang giai đoạn mạn tính, xảy ra trên bất kỳ đối tượng nào, từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi, tuy nhiên thường biểu hiện của bệnh sẽ rõ nhất ở những người trong độ tuổi từ thanh thiếu niên cho đến trung niên.

Cơ chế gây ra bệnh viêm mũi dị ứng được các chuyên gia lý giải là do các kích thích bên trong lớp niêm mạc mũi, gây sưng, đau nhức kèm theo một số triệu chứng dị ứng điển hình như sốt phát ban, nổi mề đay, dị ứng với thực phẩm như hải sản, trứng, sữa… Bên cạnh đó, những trường hợp người bệnh có cấu trúc mũi bị dị dạng cũng có nguy cơ cao mắc căn bệnh này.

Bệnh được đánh giá là không quá nguy hiểm đến tính mạng con người nhưng các triệu chứng như hắt xì hơi liên tục, chảy nhiều nước mũi cũng đủ khiến cho người bệnh khó chịu do tái phát liên tục, thường xuyên và mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn.

Bệnh viêm xoang là gì?

Viêm xoang là một trong những căn bệnh về nhiễm trùng phổ biến ở con người, tình trạng này thường xảy ra ở lớp lót niêm mạc nằm ngoài các cạnh của xoang mũi. Tình trạng các xoang mũi bị viêm khiến cho các lỗ lông xoang bị tắc nghẽn và hình thành những cơn đau nhức trong mũi, ù tai… rất khó chịu.

Bệnh viêm xoang được chia làm nhiều dạng dựa vào vị trí bị viêm xoang gồm” viêm xoang sàng, viêm xoang hàm, viêm xoang trán, viêm xoang bướm, viêm đa xoang… Tùy vào từng trường hợp mắc bệnh nặng hay nhẹ của từng dạng bệnh mà các triệu chứng biểu hiện ra ngoài sẽ khác nhau.

Cụ thể như:

• Viêm xoang cấp tính: Các triệu chứng bệnh chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn và thường thì có đến 98% trường hợp bị viêm xoang cấp tính là do virus gây ra. Trong những đợt bùng phát viêm xoang cấp tính sẽ không được sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị, thay vào đó sẽ được chỉ định điều trị nội khoa nhằm làm giảm các triệu chứng bệnh.
• Viêm xoang mạn tính: Những trường hợp mắc bệnh viêm xoang cấp tính nhưng không được điều trị kịp thời, dứt điểm và để bệnh tái đi tái lại nhiều lần sẽ tiến triển lên thành giai đoạn mạn tính. Lúc này, những diễn biến cũng như triệu chứng của bệnh được đánh giá là phức tạp hơn như phù nề lớp niêm mạc, chảy dịch nhiều và liên tục khiến cho các lỗ thông xoang bị tắc nghẽn gây ra những cơn đau nhức âm ỉ kéo dài. Trường hợp mắc bệnh này thường rất khó điều trị nhanh như viêm xoang cấp, nặng hơn có thể gây ảnh hưởng đến hô hấp, khứu giác cùng nhiều biến chứng tai mũi họng khác. BÁc sĩ sẽ cân nhắc điều trị bằng phương pháp ngoại khoa để cải thiện bệnh.

Theo đánh giá của các chuyên gia thì nếu so sánh giữa bệnh viêm mũi dị ứng và viêm xoang thì bệnh viêm xoang là căn bệnh có tính chất nguy hiểm hơn. Nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt là những biến chứng về mắt, gây áp xe nhãn cầu, thậm chí là tử vong. Ngoài ra, một số biến chứng nguy hiểm về tai mũi họng như viêm não, viêm phế quản, viêm tai giữa, viêm tắc tĩnh mạch xoang hang…

Cách phân biệt viêm mũi dị ứng và viêm xoang

Những biểu hiện của bệnh viêm mũi dị ứng và viêm xoang khá giống nhau, tuy nhiên nếu xem xét kỹ thì các dấu hiệu bệnh vẫn tồn tại những điểm khác nhau để chúng ta có thể dễ dàng phân biệt được bệnh và chữa trị đúng cách.

Về nguyên nhân

• Viêm mũi dị ứng

Thông thường, bệnh viêm mũi dị ứng thường khởi phát do sự thay đổi của thời tiết hoặc những tác nhân gây hại từ bên ngoài. Vì vậy, bản chất của viêm mũi dị ứng thường không thể trị khỏi dứt điểm, tái phát nhiều lần trong tháng, trong năm khi cơ thể tiếp xúc với yếu tố gây bệnh. Trong trường hợp không tiếp xúc với nguyên nhân gây bệnh thì người bệnh  vẫn có thể hoạt động, khỏe mạnh như những người bình thường.

Chúng có thể xâm nhập trực tiếp vào khoang mũi bằng cách hít thở hằng ngày hoặc xâm nhập qua da, qua lỗ chân lông hoặc thông qua các thói quen ăn uống không đúng cách, sử dụng thức ăn không đảm bảo an toàn toàn vệ sinh thực phẩm.

Ngoài ra, bệnh viêm mũi dị ứng có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Tức là nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh thì nguy cơ con hoặc cháu ở đời sau có thể bị di truyền căn bệnh này. Các bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng cũng nói rằng những người mắc bệnh viêm mũi dị ứng do di truyền thường có triệu chứng và mức độ mắc bệnh nặng hơn so với người trước đó.

• Nguyên nhân gây ra viêm xoang

Bệnh viêm xoang chủ yếu phát sinh từ việc cơ thể bị vi khuẩn, virus xâm nhập và gây ra những tổn thương, cuối cùng dẫn đến viêm xoang. Bệnh khác với viêm mũi dị ứng là xảy ra theo cơ địa của từng người, cùng một tác nhân gây bệnh nhưng người bị người không bị.

Điểm khác biệt tiếp theo của bệnh viêm xoang so với bệnh viêm mũ dị ứng là bệnh không liên quan đến yếu tố di truyền. Bất kỳ ai dù ở lứa tuổi nào, giới tính nào và vùng miền nào cũng đều có thể mắc bệnh viêm xoang, nhưng phổ biến nhất vẫn là ở những người trưởng thành.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ chủ yếu gây ra bệnh viêm xoang như người bệnh mắc những bệnh lý về răng miệng, do tuổi tác cao, có thói quen hút thuốc lá, bị dị ứng, hen suyễn, hệ miễn dịch kém…

Về triệu chứng của bệnh

• Bệnh viêm mũi dị ứng

Đặc trưng triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng chính là những cơn hắt xì liên tục, ho, ngứa mũi và có cảm giác khó chịu mỗi khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh từ môi trường bênh ngoài.

Nếu bị viêm mũi dị ứng lâu ngày không khỏi mà không được điều trị tích cực dễ khiến bệnh chuyển biến thành mạn tính. Lúc này, các triệu chứng bệnh sẽ nặng nề hơn, mũi hầu như lúc nào cũng trong trạng thái bị tắc nghẽn, khó thở, ù tai, đau đầu, thậm chí trong vài trường hợp còn gây ra rối loạn khứu giác, ngáy to khi ngủ do mũi bị nghẹt phải thở bằng mũi trong thời gian dài. Đây chính là những triệu chứng khá tương đồng với triệu chứng bệnh viêm xoang nên khiến người bệnh bị nhầm lẫn.

Có rất nhiều dạng bệnh viêm mũi dị ứng như: viêm mũi dị ứng thời tiết, viêm mũi dị ứng quanh năm, viêm mũi dị ứng máy lạnh, dị ứng thức ăn… thường xảy ra khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh. Trong đó, dị ứng thời tiết là phổ biến nhất, tùy vào đặc trưng của từng mùa mà người bệnh sẽ bị kích ứng mũi nặng hay nhẹ với các triệu chứng nhận biết khác nhau. Còn chứng viêm mũi dị ứng quanh năm thì các triệu chứng hắt xì, chảy nước mũi hầu như xảy ra hằng ngày.

• Triệu chứng bệnh viêm xoang

Như đã nói bệnh viêm xoang và viêm mũi dị ứng có những biểu hiện khá tương tự. Tuy nhiên viêm xoang thường có những triệu chứng đặc trưng là tình trạng đau nhức tại xoang mũi và vị trí trán. Đặc điểm của bệnh viêm xoang cấp tính thường chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn và kèm theo đau đầu nặng.

Bên cạnh đó, tình trạng mũi chảy dịch cũng xảy ra khá nghiêm trọng, màu hơi vẩn đục và kèm theo mủ, chất nhầy. Trường hợp mắc bệnh viêm xoang trán thì dịch sẽ chảy về phía trước mũi, còn bị viêm xoang sau thì dịch sẽ chảy xuống cổ họng. Đây là điểm khác biệt so với bệnh viêm mũi dị ứng khi mũi tiết ra các chất dịch nhầy kèm mủ chứ không phải dịch mũi lỏng.

Ngoài ra, so với viêm mũi dị ứng thì bệnh viêm xoang khiến người bệnh khó chịu và mệt mỏi, đau buốt vùng mũi và gây ra tình trạng nước mũi chảy ròng ròng thường xuyên.

Về biến chứng của bệnh

• Bệnh viêm mũi dị ứng

Đây là bệnh được đánh giá khá lành tính, hiếm có trường hợp nào gây ảnh hưởng đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu bệnh không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm xoang mạn tính, polyp mũi xoang….

• Bệnh viêm xoang

Biến chứng của bệnh viêm xoang khi không được điều trị kịp thời phổ biến nhất là nhiễm trùng ổ mắt, tỷ lệ mắc phải bệnh này khá cao khoảng 85%, trong đó có 10% bị mù mắt vĩnh viễn.

Ngoài ra, một số các biến chứng khác như gây viêm phế quản, viêm tai giữa, viêm màng não, áp xe hậu nhãn, viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, viêm tắc xoang tĩnh mạch dọc trên, viêm hoặc áp xe mí mắt, thậm chí gây tử vong.

Về cách chẩn đoán bệnh

• Bệnh viêm mũi dị ứng: Thông thường, để chẩn đoán chính xác bệnh viêm mũi dị ứng cũng như tìm ra nguyên nhân gây bệnh cần phải thực hiện rất nhiều xét nghiệm. Trong đó, bao gồm một số xét nghiệm về da như rạch da, test lấy da, sử dụng dị nguyên để kích thích trực tiếp đến cơ thể, xét nghiệm tế bào dịch mũi tìm bạch cầu Eosinophil…
• Bệnh viêm xoang: Thực hiện nội soi tai mũi họng hoặc chụp X quang là 2 phương pháp được sử dụng phổ biến trong việc chẩn đoán bệnh viêm xoang. Chụp X quang hoặc nội soi giúp đem lại hình ảnh chân thực về sự hiện diện của các hốc xoang chứa mủ, còn chụp X quang cho bệnh viêm mũi dị ứng thì lại không đem lại hình ảnh rõ rệt.

Về cách điều trị

Dù triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng và viêm xoang khá tương tự nhưng cách điều trị bệnh lại có những điểm khác nhau.

• Điều trị bệnh viêm mũi dị ứng

Các triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng thường không quá nguy hiểm, đối với những đợt viêm mũi cấp thì không cần phải điều trị gì phức tạp bệnh cũng sẽ khỏi. Ngược lại, đối với bệnh viêm mũi dị ứng mãn tính thì sau quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc làm giảm triệu chứng như:

• • Nhóm thuốc kháng histamine dạng viên uống hoặc dạng xịt. Các loại thuốc trong nhóm này có tác dụng làm giảm nhanh chóng các triệu chứng viêm mũi mức độ nhẹ và vừa.
  • Nhóm thuốc dạng xịt có chứa thành phần corticoid để ngăn chặn các triệu chứng viêm và giảm những tác nhân gây dị ứng.
  • Nhóm thuốc co mạch giúp ức chế tình trạng co mạch trong trường hợp bệnh tiến triển nặng hoặc cân nhắc sử dụng thuốc kháng sinh để chống lại các triệu chứng dị ứng nặng.

• Điều trị viêm xoang

Để việc điều trị bệnh viêm xoang nhanh chóng và hiệu quả cần phải kết hợp với nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Đầu tiên, người bệnh phải thực hiện các biện pháp điều trị tại nhà như sử dụng các dung dịch nước sinh lý, nước rửa mũi để làm sạch khoang mũi, loại bỏ những ổ viêm nhiễm. Kết hợp với biện pháp này là sử dụng các loại thuốc đặc trị viêm xoang để đem lại hiệu quả tốt nhất.

Trong trường hợp người mắc bệnh viêm xoang mạn tính với các triệu chứng bệnh nặng và có nguy cơ phát sinh biến chứng thì việc điều trị khá phức tạp. Lúc này, người bệnh sẽ được cân nhắc thực hiện các biện pháp can thiệp ngoại khoa, phẫu thuật… để khắc điều trị bệnh.

Trên đây là những thông tin chi tiết về cách phân biệt sự khác biệt giữa viêm mũi dị ứng và viêm xoang. Hãy tham khảo và ghi nhớ, so sánh với các triệu chứng bệnh của bản thân để sớm phát hiện bệnh, kịp thời điều trị tại các bệnh viện uy tín có chuyên khoa Tai Mũi Họng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Cách phòng bệnh và tránh tái phát bệnh viêm mũi dị ứng, viêm xoang

Bệnh viêm mũi dị ứng và viêm xoang đều là những bệnh lý gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ hô hấp cũng như làm suy giảm sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ở giai đoạn đầu của bệnh sẽ không quá nguy hiểm nhưng khi bệnh tiến triển đến giai đoạn mãn tính thì rất khó để điều trị khỏi bệnh dứt điểm.

Vì vậy, để bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây bệnh, bạn cần tuân thủ những nguyên tắc cho cả hai trường hợp mắc bệnh viêm xoang và viêm mũi dị ứng.

• Nếu là người có cơ địa nhạy cảm, dễ bị dị ứng thì không nên nuôi thú cưng trong nhà và tránh xa những nơi có nhiều lông động vật để giảm tiếp xúc tối đa gâyy dị ứng.
• Thường xuyên vệ sinh, lau dọn nhà cửa, đồ đạc và các loại đồ dùng cá nhân như quần áo, chăn ga, gối nệm…
• Tạo thói quen vệ sinh răng miệng bằng kem đánh răng kết hợp súc miệng bằng nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn trong khoang miệng.
• Mỗi khi ra ngoài phải đeo khẩu trang và che chắn kỹ lưỡng, giữ ấm cơ thể, đặc biệt là những nơi có nhiều khói bụi, ô nhiễm hóa chất.
• Tuyệt đối không sử dụng thuốc lá để hạn chế tối đa các yếu tố gây dị ứng, làm ảnh hưởng đến phổi.
• Ưu tiên bổ sung một số loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và tăng khả năng đẩy lùi bệnh tật như thực phẩm giàu vitamin C, omega – 3 và cân đối các tỷ lệ nhóm chất dinh dưỡng đạm, béo, tinh bột, vitamin khoáng chất trong từng thực đơn ăn uống hằng ngày.
• Tránh sử dụng các loại thực phẩm cay nóng, thực phẩm dị ứng với cơ địa, dễ gây kích ứng đến hệ hô hấp.

Có thể thấy, bệnh viêm mũi dị ứng và viêm xoang đều là những bệnh lý về đường hô hấp kháp phổ biến gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe cũng như các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của người bệnh. Vì vậy tốt nhất hãy chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật, tránh các biến chứng nguy hiểm.