Các loại lá tắm chữa viêm da cơ địa hiệu quả – Dễ kiếm

Dùng lá tắm chữa viêm da cơ địa là mẹo dân gian lành tính, an toàn và dễ thực hiện. Dựa trên kinh nghiệm thực tế, các loại lá tắm thông dụng như lá trầu, lá đơn đỏ, chè xanh,… đều có thể giảm nhẹ mức độ ngứa ngáy và cải thiện tình trạng da viêm đỏ, khô ráp, bong tróc. 

Có nên dùng lá tắm chữa viêm da cơ địa?

Lá tắm là các loại thảo dược tự nhiên được sử dụng để nấu nước tắm nhằm cải thiện triệu chứng của các bệnh da liễu. Đây là cách chữa bệnh được lưu truyền trong phạm vi nhân dân và hiện nay vẫn được áp dụng tương đối phổ biến. Hầu hết các loại lá tắm được sử dụng đều quen thuộc với người Việt, độ an toàn cao, lành tính và có thể dùng cho cả trẻ em, phụ nữ mang thai,…

Viêm da cơ địa là một trong những bệnh da liễu được điều trị bằng các loại lá tắm. Đây thực chất là thể lâm sàng thường gặp nhất của bệnh chàm – eczema. Viêm da cơ địa có thể gặp ở cả trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người lớn. Triệu chứng điển hình của bệnh là tình trạng da đỏ, ngứa, rỉ dịch, phù nề (cấp tính) và khô ráp, nứt nẻ, dày sừng (mãn tính).

Bệnh chỉ gây triệu chứng ngoài da và rất hiếm khi ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, bệnh lý này chưa thể điều trị hoàn toàn. Do căn nguyên chưa được làm rõ và cơ chế bệnh sinh chịu sự chi phối của các yếu tố nội sinh lẫn ngoại sinh. Chính vì vậy, viêm da cơ địa có xu hướng tiến triển dai dẳng, mãn tính và tái phát nhiều lần.

Với sự phát triển của y học, đã có nhiều loại thuốc có thể kiểm soát triệu chứng của viêm da cơ địa. Tuy nhiên, hầu hết thuốc điều trị chỉ được dùng trong một thời gian nhất định nhằm hạn chế tác dụng phụ. Do đó, bệnh nhân có thể kết hợp điều trị y tế cùng với sử dụng lá tắm chữa viêm da cơ địa theo kinh nghiệm dân gian. Kết hợp hai phương pháp này có thể giảm nhanh các triệu chứng và hạn chế nguy cơ lạm dụng thuốc quá mức.

Tuy nhiên, dùng lá tắm chữa viêm da cơ địa chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn cho các phương pháp y tế được bác sĩ chỉ định. Do đó để quá trình điều trị diễn ra thuận lợi, tránh lạm dụng hoặc phụ thuộc quá mức vào các mẹo dân gian. Thay vào đó, cần tiến hành thăm khám để được tư vấn điều trị. Ngoài ra, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng các mẹo dân gian để đảm bảo an toàn, tránh bội nhiễm và kích ứng da.

8 Loại lá tắm chữa viêm da cơ địa dễ kiếm, an toàn

Hầu hết các loại lá tắm được dùng để chữa viêm da cơ địa đều là thảo dược tự nhiên quen thuộc với người Việt, an toàn và dễ kiếm. Dưới đây là một số loại lá tắm được sử dụng phổ biến nhất:

1. Tắm lá chè xanh giảm viêm da cơ địa

Chè xanh được dùng để nấu nước tắm chữa các bệnh ngoài da thường gặp như nổi mề đay mẩn ngứa, rôm sảy, viêm da cơ địa, chàm khô,… Đây là một trong những loại lá tắm được lưu truyền rộng rãi trong phạm vi nhân dân. Theo quan niệm dân gian, thảo dược này có vị chát, đắng, tính mát, tác dụng tiêu độc, thanh nhiệt và giảm viêm. Tắm nước lá chè xanh có thể giảm ngứa, viêm đỏ da rõ rệt.

Hiện nay, tác dụng của lá chè đối với làn da cũng đã được khoa học nghiên cứu cụ thể. Các chất chống oxy hóa trong thảo dược này – đặc biệt là EGCG có khả năng chống viêm và tiêu trừ gốc tự do. Qua đó có thể cải thiện phần nào hiện tượng viêm đỏ và tăng sinh lớp sừng của da trong giai đoạn viêm da cơ địa mãn tính.

Lá chè xanh là thảo dược tự nhiên có độ an toàn cao, lành tính và hầu như không chứa axit hay bất cứ thành phần nào có khả năng dị ứng. Cũng chính vì vậy mà nước tắm từ lá chè có thể dùng cho cả trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, cho con bú và người có làn da nhạy cảm.

Cách nấu nước tắm từ lá chè chữa viêm da cơ địa:

• Chuẩn bị 2 nắm chè xanh tươi, đem lặt bỏ lá sâu bệnh, già úa và ngâm với nước muối pha loãng để sát trùng
• Sau đó, rửa sạch lá chè thêm 3 – 4 lần
• Cho 2 lít nước vào nồi, đun sôi và cho toàn bộ lá chè vào
• Đun trong khoảng 3 – 5 phút rồi tắt bếp, đậy kín nồi và ủ thêm trong 10 phút để tinh chất từ lá trà tiết ra hoàn toàn
• Đổ nước ra thau, hòa thêm nước mát đến khi nước có nhiệt độ ấm vừa phải
• Dùng nước lá chè xanh tắm hằng ngày – nhất là trong giai đoạn bệnh bùng phát mạnh
• Nếu viêm da cơ địa chỉ ảnh hưởng đến chân hoặc tay, có thể dùng nước chè xanh ngâm rửa thay vì tắm toàn thân

2. Trầu không – Lá tắm chữa viêm da cơ địa công hiệu

Trầu không là cây thuốc nam quen thuộc, mọc hoang nhiều ở tất cả các tỉnh thành của nước ta. Chính vì vậy, nhân dân thường tận dụng dược tính tự nhiên của lá trầu để điều trị một số bệnh da liễu thường gặp như dị ứng thời tiết, mề đay, bệnh chàm khô và viêm da cơ địa. Có khá nhiều cách dùng lá trầu không chữa viêm da cơ địa nhưng cách thông dụng nhất là nấu nước tắm hằng ngày.

Lá trầu có mùi thơm nồng đặc trưng, vị cay, tác dụng tiêu viêm, sát trùng và kháng khuẩn. Ngoài ra, y học hiện đại cũng ghi nhận, dịch chiết từ thảo dược này có hiệu quả kháng sinh mạnh. Đặc biệt là hiệu quả với cả tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) – tác nhân chủ yếu gây ra viêm da cơ địa bội nhiễm. Chính vì vậy, ngoài hiệu quả giảm ngứa, tiêu viêm, tắm nước lá trầu không còn giúp tiêu diệt vi khuẩn và hạn chế nguy cơ viêm nhiễm vùng da tổn thương.

Cách nấu nước tắm trị viêm da cơ địa từ lá trầu không:

• Dùng khoảng 2 nắm lá trầu không tươi, rửa sạch và để ráo nước
• Cho khoảng 2 lít nước vào nồi và đun sôi
• Khi nước sôi già, vò xát nhẹ lá trầu và cho vào nồi, tắt bếp và đậy kín nắp
• Sau 10 phút, đổ nước ra thau nhựa và hòa thêm nước mát vào
• Có thể cho thêm 1 – 2 thìa muối hạt để gia tăng hiệu quả chống ngứa và sát trùng
• Dùng nước lá trầu không tắm 1 lần/ ngày để giảm triệu chứng ngứa ngáy, đỏ rát và hỗ trợ ngăn ngừa viêm nhiễm.

Không nên áp dụng cách chữa viêm da cơ địa bằng lá trầu không trong thời gian dài. Chất phenolic compounds trong thảo dược này có thể khiến da giảm sắc tố đột ngột. Nếu lạm dụng quá mức, da sẽ xuất hiện các đốm trắng loang lổ gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

3. Nấu nước tắm từ lá ổi trị viêm da cơ địa

Dùng lá ổi nấu nước tắm là cách trị viêm da cơ địa tại nhà được khá nhiều bệnh nhân áp dụng. Lá ổi là vị thuốc nam có mặt sẵn trong vườn và hầu như không mất chi phí khi thực hiện. Theo kinh nghiệm dân gian, thảo dược này có vị chát, tính ấm, tác dụng tiêu viêm, sát trùng, se da và tiêu thũng. Lá ổi có mặt trong nhiều bài thuốc chữa bệnh, phổ biến nhất là viêm da cơ địa, viêm da tiếp xúc, chàm khô – chàm ướt và mề đay.

Tính đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có bất cứ nghiên cứu khoa học nào cho thấy lá ổi có khả năng chữa viêm da cơ địa hay các bệnh da liễu  khác. Tuy nhiên dựa trên kinh nghiệm thực tế, một số bệnh nhân nhận thấy da giảm mức độ viêm đỏ, ngứa ngáy rõ rệt khi tắm nước lá ổi thường xuyên. Lá ổi là nguyên liệu khá lành tính và an toàn, do đó cách chữa từ thảo dược này được khá nhiều bệnh nhân áp dụng.

Hướng dẫn chi tiết cách dùng lá ổi chữa viêm da cơ địa:

• Chuẩn bị khoảng 2 – 3 nắm lá ổi tươi, đem rửa sạch và để ráo nước (có thể vò xát nhẹ để tinh dầu từ thảo dược dễ dàng tiết vào nước tắm)
• Cho khoảng 2 lít nước vào nồi và đun sôi
• Sau đó, cho lá ổi vào nồi và đun thêm 3 – 5 phút
• Đậy kín nắp và ủ thêm 5 – 10 phút
• Đổ nước ra thau, hòa thêm nước mát vào đến khi nước tắm có nhiệt độ vừa phải
• Dùng nước lá ổi tắm rửa hằng ngày để giảm tình trạng da đỏ rát, nứt nẻ và ngứa ngáy

4. Tắm nước lá tía tô giảm viêm, ngứa ngáy

Lá tía tô là loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Với vị cay, mùi thơm, tính ấm, tác dụng chống ngứa, giải độc và tán hàn, tía tô thường được dùng ăn kèm với các loại thực phẩm dễ gây dị ứng, đau bụng. Ngoài ra, nhân dân còn tận dụng công năng của thảo dược này để chữa các bệnh da liễu thường gặp như mề đay mẩn ngứa, viêm da cơ địa, vảy nến, dị ứng thời tiết,…

Y học hiện đại nhận thấy, tinh dầu trong lá tía tô có khả năng giảm viêm, chống dị ứng da. Bên cạnh đó, nước sắc và chiết xuất từ thảo dược này cũng đã được chứng minh có hiệu quả trong việc ức chế tụ cầu khuẩn – vi khuẩn thường gây viêm nhiễm da.

Dùng lá tía tô tắm hằng ngày có thể giảm hiện tượng da khô ráp, nứt nẻ, ngứa ngáy và viêm đỏ khá rõ rệt. Hơn nữa, tía tô cũng là loại thảo dược quen thuộc, dễ kiếm và hoàn toàn không chứa độc tính.

Cách trị viêm da cơ địa bằng nước tắm từ lá tía tô:

• Chuẩn bị 1 bó tía tô, rửa sạch và để ráo nước
• Vò xát nhẹ và cho vào 1.5 – 2 lít nước đang đun sôi
• Tắt bếp và đậy kín trong 3 – 5 phút
• Sau đó, đổ nước ra thau và hòa thêm nước mát vào
• Dùng nước lá tía tô ngâm rửa và tắm hằng ngày để cải thiện các triệu chứng của bệnh

Ngoài ra, bệnh nhân có thể dùng kết hợp với trà tía tô để thanh nhiệt, giải độc và giảm nhẹ tổn thương da. Bởi dù chỉ gây triệu chứng ngoài da nhưng viêm da cơ địa có cơ chế phức tạp, liên quan đến gen (cơ địa dị ứng) và đặc điểm cấu trúc da (thiếu hụt filaggrin).

5. Lá lốt – Loại tắm lá chữa viêm da cơ địa an toàn

Lá lốt là một trong những loại lá tắm chữa viêm da cơ địa thông dụng nhất. Đây là mẹo dân gian được nhiều bệnh nhân áp dụng vì nguyên liệu dễ tìm, cách thực hiện đơn giản, an toàn,…

Theo quan niệm Đông y, lá lốt có vị cay, nồng, tính ấm, tác dụng chỉ thống và tán hàn. Do đó, thảo dược này thường được dùng để trị chứng thấp chẩn (thuật ngữ đề cập đến các dạng của bệnh chàm) do phong xâm nhập. Trong Tây y, tình trạng này đề cập đến viêm da cơ địa xảy ra do dị ứng thời tiết lạnh hoặc do dị ứng thức ăn có tính hàn, tanh.

Hiệu quả giảm ngứa, tiêu viêm của lá lốt cũng đã được chứng minh qua một số nghiên cứu sơ bộ. Cụ thể, các chuyên gia nhận thấy, alkaloid, flavonoid và chất chống oxy hóa trong thảo dược này có tác dụng giảm viêm và sát trùng khá rõ rệt. Với những tác dụng kể trên, bệnh nhân có thể tận dụng lá lốt để nấu nước tắm nhằm đẩy lùi các triệu chứng của bệnh.

Hướng dẫn thực hiện:

• Rửa sạch 2 nắm lá lốt (có thể dùng thêm cành non) và để ráo
• Đun sôi 1.5 – 2 lít nước đến khi sôi già thì cho lá lốt vào
• Để lửa trong 2 – 3 phút rồi tắt bếp và đậy kín
• Sau khoảng 10 – 15 phút, đổ nước ra chậu lớn và hòa thêm nước lạnh vào đến khi nước có nhiệt độ khoảng 34 – 36 độ C
• Kiên trì áp dụng đều đặn 1 lần/ ngày để giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu

6. Tắm lá đơn đỏ hỗ trợ giảm viêm da cơ địa

Lá đơn đỏ (cây đơn tướng quân) là cây thuốc nam khá quen thuộc, được dùng nhiều trong bài thuốc chữa mụn nhọt, mề đay, tổ đỉa và viêm da cơ địa. Thảo dược này có tính mát, vị đắng, tác dụng giải độc, thanh nhiệt và tiêu viêm. Bên cạnh đó, lá đơn đỏ còn chứa một số thành phần có tác dụng giảm viêm tự nhiên như flavonoid, tannin và saponin.

Với đặc điểm lành tính và dễ thực hiện, cách chữa viêm da cơ địa bằng nước lá đơn đỏ có thể dùng cho cả trẻ nhỏ và người lớn. Tuy nhiên, vì là thảo dược tự nhiên nên bệnh nhân cần phải áp dụng mẹo chữa này thường xuyên để nhận thấy chuyển biến tích cực. Sau khoảng vài ngày, tình trạng da đỏ rát, sần sùi và ngứa ngáy sẽ giảm đi đáng kể.

Cách nấu nước tắm từ lá đơn đỏ (cây đơn tướng quân):

• Chuẩn bị khoảng 100g lá đơn đỏ, đem rửa sạch với nước muối pha loãng
• Vớt ra để ráo trước khi sử dụng
• Đun sôi khoảng 3 lít nước, đến khi sôi thì cho dược liệu vào
• Đun thêm 5 phút rồi tắt bếp và đậy kín thêm khoảng 10 phút
• Đổ nước sắc vào thau, hòa thêm nước lạnh vào và dùng tắm rửa hằng ngày
• Trong giai đoạn bệnh bùng phát mạnh, nên áp dụng 1 lần/ ngày và giảm tần suất còn 3 – 4 lần/ tuần trong giai đoạn bệnh thuyên giảm

7. Giảm viêm da cơ địa với nước tắm từ ngải cứu

Ngải cứu (ngải diệp) là vị thuốc quý trong Đông y và y học cổ truyền. Không chỉ có mặt trong các bài thuốc sắc, ngải cứu còn được dùng để chế biến món ăn giúp bồi bổ sức khỏe và hỗ trợ chữa các bệnh về huyết. Bên cạnh đó, thảo dược còn được tận dụng để trị mẩn ngứa, mụn cơm, mụn cóc, viêm da cơ địa,…

Thực tế, cách chữa viêm da cơ địa bằng cách tắm lá ngải cứu chưa được nghiên cứu nhiều trên phương diện khoa học. Tuy nhiên qua kinh nghiệm thực tế từ dân gian, tắm nước ngải cứu có thể tẩy tế bào chết, giảm hiện tượng dày sừng và thâm nhiễm ở giai đoạn mãn tính. Đồng thời làm dịu vùng da bị viêm đỏ và ngứa ngáy.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 1 bó ngải cứu tươi và 1 ít muối biển
• Đem ngải cửa ngâm với nước muối pha loãng, bỏ lá sâu bệnh, vàng úa. Sau đó, ngâm rửa thêm vài lần để dược liệu sạch hoàn toàn
• Đun sôi 2 lít nước và cho ngải cứu vào, đun thêm 5 phút thì tắt bếp
• Đổ nước ra thau lớn, hòa thêm nước mát và dùng nước tắm hằng ngày
• Nếu da ngứa nhiều, có thể dùng bã ngải cứu giã nát và đắp lên da để tiêu sưng, giảm ngứa

8. Tắm lá khế chữa viêm da cơ địa

Tắm lá khế là cách chữa viêm da cơ địa được áp dụng khá phổ biến. Hầu hết các bộ phận của cây khế đều được dùng để trị bệnh. Trong đó, lá khế có vị chua nhẹ, tính bình, tác dụng giải độc và tiêu viêm nên chủ yếu được sử dụng để chữa bệnh da liễu thường gặp. Dù chưa được nghiên cứu nhiều nhưng cách chữa từ lá khế vẫn được bệnh nhân áp dụng tương đối phổ biến.

Tắm nước lá khế thường xuyên có thể giảm mức độ viêm đỏ, nứt nẻ và khô ráp ở vùng da tổn thương. Cách chữa này có độ an toàn cao, lành tính và có thể áp dụng cho cả trẻ nhỏ, bà bầu, người đang cho con bú và có làn da nhạy cảm.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng 2 – 3 nắm lá khế tươi, rửa sạch với nước muối pha loãng và vớt ra để ráo
• Sau đó, đun sôi khoảng 3 lít nước và cho lá khế vào
• Đun thêm 5 – 10 phút rồi tắt bếp, đổ nước ra thau và thòa thêm nước mát
• Dùng nước lá khế tắm rửa hằng ngày

Lưu ý khi dùng lá tắm trị viêm da cơ địa

Dùng lá tắm chữa viêm da cơ địa là mẹo dân gian được áp dụng rộng rãi. Vì chủ yếu sử dụng thảo dược tự nhiên nên mẹo chữa này tương đối an toàn, lành tính và phù hợp với cả trẻ nhỏ. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có thể gặp phải các tác dụng phụ như kích ứng, nổi mề đay và viêm nhiễm do mắc phải sai lầm khi thực hiện.

Để hạn chế tác dụng phụ khi chữa viêm da cơ địa bằng các loại lá tắm, cần lưu ý những vấn đề sau:

• Các loại lá tắm đều chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng. Mẹo chữa này hoàn toàn không thể thay thế cho thuốc bôi và thuốc uống. Vì vậy, tuyệt đối không phụ thuộc quá mức vào các mẹo chữa dân gian. Để quản lý triệu chứng và tiến triển của bệnh, cần kết hợp giữa điều trị y tế và các biện pháp hỗ trợ.
• Cần ngâm rửa nguyên liệu sạch trước khi dùng. Sử dụng thảo dược chưa được làm sạch kỹ có thể gây kích ứng, ngứa, đỏ rát và nổi mề đay. Hơn nữa, tình trạng này còn làm tăng nguy cơ bội nhiễm vùng da tổn thương.
• Pha nước tắm có nhiệt độ ấm, không tắm nước lạnh và nước nóng. Khi tắm, cần tránh chà xát quá mạnh khiến da đỏ rát và chảy máu.
• Dù có độ an toàn cao và lành tính nhưng các loại lá tắm chữa viêm da cơ địa đều cho hiệu quả chậm. Để nhận thấy chuyển biến tích cực, nên kiên trì áp dụng đều đặn trong thời gian dài.
• Viêm da cơ địa là bệnh da liễu có cơ chế phức tạp, chịu tác động từ yếu tố nội sinh và ngoại sinh. Do đó để kiểm soát bệnh, nên kết hợp các biện pháp điều trị với lối sống khoa học. Bên cạnh đó, cần hạn chế tiếp xúc với các yếu tố có khả năng bùng phát bệnh như thức ăn dị ứng, kích thích cơ học, xà phòng, hóa chất,…

Bài viết đã tổng hợp các loại lá tắm chữa viêm da cơ địa được lưu truyền rộng rãi trong dân gian. Song song với điều trị y tế, bệnh nhân có thể áp dụng các mẹo chữa này để giảm nhẹ triệu chứng và hạn chế tối đa tình trạng lạm dụng thuốc. Mặt khác, cần chú ý điều chỉnh lối sống, cách ly và tránh tiếp xúc với các chất dị ứng.