Viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh – Cách trị và phòng ngừa

Viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh rất phổ biến và thường xuất hiện dưới dạng các vảy ngứa màu trắng, vàng hoặc đỏ. Tình trạng này không đau hoặc ngứa và có thể tự cải thiện trong vài tháng.

Viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh là gì?

Viêm da tiết bã nhờn hay còn gọi là viêm da dầu. Đây là tình trạng khiến da nhờn và gây ra các mảng da vảy màu trắng, vàng hoặc đỏ. Ở trẻ sơ sinh, viêm da dầu thường phổ biến ở đầu, trong dân gian thường gọi là bệnh cứt trâu. Tuy nhiên, đôi khi bệnh có thể gây ảnh hưởng đến vùng da dưới lông mày, cánh mũi, nách hoặc háng.

Viêm da tiết bã là một tình trạng phổ biến có thể ảnh hưởng đến 10% trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi và khoảng 70% ở trẻ 3 tháng tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ 1 – 2 tuổi khoảng 7%.

Tình trạng này không lây nhiễm và có thể tự khắc phục khi trẻ được 1 tuổi. Tuy nhiên trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể kéo dài đến khi trẻ được 4 tuổi. Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần đến bệnh viện để được điều trị y tế.

Nguyên nhân gây viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh

Tương tự như bệnh chàm hoặc viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh, nguyên nhân dẫn đến viêm da tiết bã vẫn chưa được xác định. Nhưng tình trạng này thường không liên quan đến dị ứng, nhiễm khuẩn hoặc thiếu vệ sinh.

Trong hầu hết các trường hợp, viêm da dầu thường liên quan đến các tuyến bã nhờn hoạt động quá mức. Điều này tạo ra nhiều bã nhờn và khiến các tế bào da cũ bám chặt vào da. Tình trạng này có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân như:

• Nội tiết tố của người mẹ vẫn còn ở lại trong cơ thể trẻ sơ sinh trong một tháng sau khi ra đời. Điều này làm rối loạn hoạt động của da và các tuyến, dẫn đến các tuyến bã nhờn hoạt động mạnh.
• Nhiễm nấm, thường có liên quan đến việc người mẹ đã sử dụng thuốc kháng sinh trong thai kỳ. Ngoài ra, trẻ sơ sinh 1 tuần tuổi cần sử dụng thuốc kháng sinh cũng có thể dẫn đến các triệu chứng viêm da tiết bã.
• Có tiền sử gia đình mắc các bệnh ngoài da như chàm hoặc các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng.

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh

Trong một số trường hợp viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh có thể bị nhầm lẫn với một số tình trạng da khác như viêm da cơ địa ở đầu hoặc viêm da dị ứng. Do đó, cha mẹ và người chăm sóc nên tìm hiểu một số dấu hiệu để nhận biết và cách khắc phục phù hợp.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh mà trẻ có thể gặp một số dấu hiệu như:

• Xuất hiện các mảng da có màu vàng và nhờn dính
• Khu vực da bệnh trở nên giòn và có màu vàng
• Vùng da bệnh có thể chuyển sang màu đỏ

Các triệu chứng bệnh thường phổ biến ở da dầu và phía sau tai. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh có thể gây ảnh hưởng đến mũi, mí mắt, nách, bộ phận sinh dục, phía sau đầu gối.

Điều quan trọng là không gây tổn thương hoặc trầy xước vùng da bệnh. Điều này có thể gây nhiễm trùng da, rụng tóc và hình thành sẹo.

Biện pháp điều trị viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh

Hầu hết các trường hợp viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh có thể tự cải thiện mà không cần điều trị. Tuy nhiên, đôi khi bác trẻ có thể cần đến bệnh viện để được điều trị y tế để tránh gây các biến chứng không mong muốn.

Các biện pháp xử lý hỗ trợ điều trị viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh bao gồm:

1. Vệ sinh da thường xuyên

Vệ sinh da có thể hỗ trợ làm bong các lớp vảy bám trên da, hạn chế dầu thừa và cải thiện tình trạng phát ban trên da. Ở da đầu, cha mẹ có thể chải da đầu cho bé để loại bỏ vảy ra khỏi đầu trẻ. Tuy nhiên, không cạo hoặc cố gắng tách vảy ra khỏi da của bé.

Sử dụng một loại bàn chải đặc biệt dành riêng cho trẻ hoặc bàn chải đánh răng mới với lông mềm để loại bỏ vảy da trên đầu bé. Cách thực hiện cụ thể như sau:

• Di chuyển bàn chải theo một hướng từ vùng da bị ảnh hưởng để loại bỏ vảy da.
• Tiếp tục chải qua từng sợi tóc để đảm bảo vảy không bám lại ở giữa các sợi tóc.
• Điều này có thể được thực hiện với tóc ướt hoặc khô đều được.
• Chảy mỗi ngày một lần. Bên cạnh đó, nếu da trẻ bị đỏ hoặc kích ứng, hãy giãn thời gian chải để tránh gây tổn thương làn da của bé.

2. Dưỡng ẩm làn da

Dưỡng ẩm và làm mềm là cách tốt nhất để loại bỏ các mảng vảy da và hỗ trợ nuôi dưỡng da từ sâu dưới các lớp biểu bì. Sử dụng các loại dầu thực vật nguyên chất như dầu ô liu, dầu dừa, dầu hạnh nhân hoặc dầu jojoba để làm mềm da và hạn chế gây kích ứng da bé.

Bên cạnh đó, các loại dầu em bé hoặc kem dưỡng ẩm dành riêng cho trẻ sơ sinh cũng có thể mang lại hiệu quả tương đối cao. Tuy nhiên, dù chọn dầu thực vật hay sản phẩm dưỡng da, cha mẹ cần thử một lượng nhỏ trên da bé để tránh tình trạng dị ứng.

Các bước dưỡng ẩm làm mềm da bé như sau:

• Thoa một lớp dầu mỏng lên da của bé, nhẹ nhàng massage trong khoảng 1 phút. Nếu thóp (điểm mềm trên đầu) của trẻ chưa đóng lại, cha mẹ cần chú ý nhẹ nhàng ở khu vực này.
• Để dầu lưu lại trên da khoảng 15 phút, sau đó gội đầu hoặc rửa sạch da nhẹ nhàng.
• Thực hiện biện pháp này một lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

3. Sử dụng tinh dầu theo hướng dẫn

Một số loại tinh dầu có thể hỗ trợ kháng khuẩn và hỗ trợ điều trị viêm da dầu ở trẻ sơ sinh. Các loại tinh dầu phổ biến như tinh dầu chanh hoặc tinh dầu hoa phong lữ. Một số người có thể sử dụng tinh dầu tràm trà để điều trị các triệu chứng, tuy nhiên tinh dầu tràm trà có thể không an toàn cho trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Cách cải thiện tình trạng viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh với tinh dầu như sau:

• Pha loãng 2 giọt tinh dầu trong 2 muỗng canh dầu thực vật, chẳng hạn như dầu dừa.
• Thoa hỗn hợp này vào khu vực bị ảnh hưởng và để yên trong vài phút.
• Dùng bàn chải mềm để chải vùng da bệnh. Điều này có thể hỗ trợ làm bong tróc vảy da và hạn chế dầu thừa.
• Vệ sinh da với nước ấm và xà phòng dành riêng cho trẻ sơ sinh.

Trao đổi với bác sĩ chuyên môn trước khi tiến hành sử dụng các loại tinh dầu cho trẻ.

4. Sử dụng thuốc điều trị theo toa

Nếu các biện pháp cải thiện tự nhiên không mang lại hiệu quả điều trị, cha mẹ có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc sử dụng các loại thuốc điều trị.

Các loại thuốc phổ biến thường bao gồm:

• Dầu gội kháng nấm: Dầu gội kháng nấm có thể ức chế hoạt động của các loại vi nấm và cải thiện tình trạng tổn thương da. Sản phẩm được cho là an toàn để sử dụng cho trẻ em.
• Dầu gội chống tiết bã nhờn: Các loại dầu gội có chứa Pyrithione zinc hoặc Selenium sulfide hoạt động như một chất ức chế tuyến bã nhờn, nấm men và cải thiện các triệu chứng viêm da tiết bã.
• Thuốc bôi Corticoid: Các loại thuốc này thường được sử dụng cho các trường hợp nghiêm trọng và viêm da trên diện rộng. Tuy nhiên, thuốc có nhiều tác dụng phụ bao gồm gây mỏng da và làm giãn các mao mạch. Vì vậy, chỉ sử dụng thuốc khi có sự chỉ định của bác sĩ chuyên môn.

Biện pháp phòng ngừa viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh

Viêm da tiết bã có thể tự cải thiện trong vài tháng. Bên cạnh đó, cha mẹ có thể tham khảo một số biện pháp chăm sóc cũng như ngăn ngừa các triệu chứng tái phát và lan rộng. Các biện pháp phổ biến bao gồm:

• Sử dụng các chất làm mềm da dầu trước khi gội đầu cho trẻ. Điều này có thể hạn chế tổn thương da cũng như cải thiện các triệu chứng viêm da dầu.
• Tắm, vệ sinh da và gội đầu bằng nước ấm. Sử dụng các sản phẩm xà phòng, chất tẩy rửa dành riêng cho trẻ sơ sinh và rửa sạch xà phòng trên da của bé trước khi lau khô và mặc quần áo.
• Hạn chế làm tổn thương da trẻ, không cạo hoặc gãi các vảy da. Cắt ngắn móng tay hoặc đeo bao tay cho trẻ để hạn chế vô tình làm tổn thương da.
• Massage nhẹ nhàng để làm mềm và giúp trẻ thư giãn. Căng thẳng có thể là một trong những tác nhân có thể gây ra các triệu chứng viêm da dầu.
• Đảm bảo vé ngủ đủ giấc, khoảng 14 – 17 tiếng mỗi ngày để hạn chế căng thẳng và bùng phát các triệu chứng viêm da dầu.
• Kiểm tra các chất dinh dưỡng của bé bởi vì thiếu hụt dinh dưỡng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm da như viêm da cơ địa hoặc viêm da dầu. Trao đổi với bác sĩ để kiểm tra tình trạng dinh dưỡng của trẻ.

Viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh không phải là một tình trạng nghiêm trọng và có thể tự khỏi sau một thời gian. Việc điều trị và phòng ngừa thường nhằm mục đích cải thiện các triệu chứng và ngăn ngừa các tổn thương cho da của bé. Tuy nhiên, nếu cảm thấy lo lắng hoặc các dấu hiệu không được cải thiện, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc đưa bé đến bệnh viện để kiểm tra.